Bestuur KZA
T.a.v. mevrouw S.L. Sumter, secretaris, per adres Buytenwegh Apotheek
Kentgensplein 28
2727 HS ZOETERMEER

Geachte mevrouw Sumter,

Hierbij reageer ik op uw schrijven van 17 december jl.
Uw brief heeft betrekking op enkele aspecten van de inkoop van openbare apotheekzorg door zorgverzekeraars. Daarnaast heeft u correspondentie toegevoegd met het ministerie van VWS en GZ. In deze brief ga ik in op uw zorgen en licht ik toe wat onze rol is. Daarnaast ga ik in op ons verkennende onderzoek naar de toegankelijkheid van apotheekzorg en de doorontwikkeling van de bekostiging extramurale farmacie.

Uw brief
In uw brief benoemt u drie zorgen met betrekking tot de inkoop van openbare apotheekzorg door zorgverzekeraars:

• hulpmiddelen mogen van zorgverzekeraars niet meer bij de apotheek worden ingekocht;
  het aanmoedigen van verzekerden om hun geneesmiddelen online te verkrijgen;
• het weren van partijen die de belangen van apothekers
• behartigen van de onderhandelingstafel over het basiscontract.

U vraagt ons een onderzoek te doen naar het functioneren van de markt in uw sector.

Onze reactie
Hieronder gaan we per punt in op de zorgen die u uit in de brief.

Inkoop hulpmiddelen door zorgverzekeraars
U geeft aan dat hulpmiddelen van zorgverzekeraars niet meer bij de apotheek ingekocht mogen worden. Zorgverzekeraars moeten voldoende zorg van goede kwaliteit inkopen voor hun verzekerden (zorgplicht). Het staat hen vrij om met zorgaanbieders wel of geen overeenkomst aan te gaan. Wij zien toe op de naleving van de zorgplicht (Artikel 11 Zorqverzekerinqswet).

Wij hebben hiervoor de Beleidsregel toezichtkader zorgplicht zorgverzekeraars Zvw (TH/BR-025). In deze beleidsregel staat beschreven wat er van zorgverzekeraars verwacht wordt op onder andere tijdigheid, kwaliteit en bereikbaarheid van zorg.

Voor ons is leidend dat patienten de zorg krijgen ie zij nodig hebben, niet bij welke zorgaanbieder die zorg afgenomen wordt. Signalen van consumenten zijn een belangrijke indicator dat er op het gebied van zorgplicht problemen spelen. We hebben geen signalen dat zorgverzekeraars onvoldoende hulpmiddelenzorg inkopen. Als consumenten problemen ervaren op het gebied van toegankelijkheid of betaalbaarheid, dan kunnen zij hiervan melding maken bij ons meldpunt.

Geneesmiddelen online verkrijgen
Als tweede geeft u aan dat zorgverzekeraars hun verzekerden aanmoedigen om hun geneesmiddelen niet via de vertrouwde apotheek in de wijk, maar online af te nemen. Voor wat betreft de zorgplicht geldt hier hetzelfde als bij hulpmiddelen: de NZa ziet er op toe dat een verzekerde de zorg krijgt waar hij of zij op aangewezen is, maar niet bij welke zorgaanbieder hij of zij de zorg afneemt.

Als NZa zien we dat digitalisering een steeds grotere rol inneemt in de organisatie van zorg. Wij denken dat goede digitale zorg een positieve bijdrage kan leveren om zorg ook in de toekomst betaalbaar, toegankelijk en van goede kwaliteit te houden. Daarom stimuleren wij de inzet van digitale zorg als dat kan, bijvoorbeeld door eventuele belemmeringen of beperkende voorwaarden in de regelgeving weg te nemen.

Een belangrijk aspect van digitale zorg is dat deze van goede kwaliteit is. Digitale apotheken moeten net als andere apotheken voldoen aan de landelijke normen voor farmaceutische zorg en zijn in staat om kwalitatief goede farmaceutische zorg te leveren. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd houdt toezicht op de kwaliteit van zorg.

Onderhandelingstafel
Als laatste noemt u het weren van partijen die de belangen van apothekers behartigen van de onderhandelingstafel over het basiscontract. De NZa is geen partij in individuele contractafspraken tussen zorgaanbieder en zorgverzekeraar. Zorgaanbieders kunnen zich laten vertegenwoordigen door een contracteerpartij. Het is echter geen verplichting dat zorgverzekeraars met deze contracteerpartijen de contractonderhandelingen voeren.

Wel dienen verzekeraars te voldoen aan de transparantievoorwaarden die wij stellen aan het contracteerproces in de Regeling transparantie zorginkoopproces Zvw (TH/NR-011). Wij kunnen ingrijpen als een zorgverzekeraar zich niet houdt aan deze voorwaarden. Uit uw brief maken wij niet op dat zorgverzekeraars zich niet aan deze regeling houden. Als u klachten heeft over de wijze van contracteren door zorgverzekeraars, dan kunt u zich wenden tot het Nederlands Arbitrage Instituut (NAI). Het NAI houdt zich bezig met geschilbeslechting en kan uw geschil met de zorgverzekeraar beoordelen.

Concluderend zien wij op basis van bovenstaande geen aanleiding voor een onderzoek naar het functioneren van de markt in uw sector. Dat wil niet zeggen dat wij niet naar de apotheekzorg kijken. Hieronder ga ik op een aantal ontwikkelingen in.

Verkennend onderzoek toegankelijkheid apotheekzorg
De NZa voert momenteel namelijk een verkennend onderzoek uit naar de toegankelijkheid van openbare apotheekzorg in relatie tot de arbeidsmarkt en tariefontwikkelingen. Dit verkennende onderzoek wordt uitgevoerd naar aanleiding van een brief van de cao-partijen van de Cao Apotheken waarin zij aandacht vragen voor de achterblijvende loonontwikkeling in de openbare apotheekzorg.

In deze brief attenderen de cao-partijen ons erop dat cao-afspraken over marktconforme loonontwikkelingen niet van de grond ko en door de tarieven die zorgverzekeraars met zorgaanbieders afspreken. Als gevolg hiervan zou er volgens de cao-partijen sprake zijn van een ongelijke arbeidsmarkt, uitstroom van personeel naar intramurale apotheken, toenemende personeelstekorten en een toename van de werkdruk.

De NZa neemt dit signaal serieus, omdat wij willen voorkomen dat er in de toekomst problemen ontstaan op het gebied van de toegankelijkheid van (openbare) apotheekzorg. In de openbare apotheekzorg gelden vrije tarieven: de NZa stelt dus geen tarieven vast. Een uit dit onderzoek volgend rapport kan een handvat bieden voor een betere dialoog tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars in de contractering.

Doorontwikkeling bekostiging extramurale farmacie
Begin 2021 start de NZa met een doorontwikkeltraject voor de bekostiging van openbare apotheekzorg, zoals omschreven in de Beleidsregel prestatiebeschrijvingen voor farmaceutische zorg (BR/R.EG-20128). Deze doorontwikkeling moet bijdragen aan goede, toegankelijke en betaalbare openbare apotheekzorg voor nu en in de toekomst. Dit doen we in gezamenlijkheid met de branche- en beroepsorganisaties van zorgaanbieders, zorgverzekeraars en patientvertegenwoordigers.

Een belangrijk uitgangspunt in de doorontwikkeling is het advies Samenwerken aan passende zorg: de toekomst is nú van Zorginstituut Nederland en de NZa. In dit advies schetsen we de randvoorwaarden voor passende zorg en hoe alle partijen moeten bijdragen aan het organiseren en realiseren daarvan. De werkagenda s die uit dit advies volgen, worden op dit moment vender uitgewerkt. Hiermee willen wij onze bijdrage leveren aan het behoud van goede en toegankelijke gezondheidszorg voor iedereen in Nederland.

Tot slot
Naar aanleiding van uw schrijven zien wij zoals gezegd geen aanleiding voor een onderzoek naar het functioneren van de markt in uw sector. Maar wij houden ontwikkelingen in de sector wel nauwlettend in de gaten.

Wij ontvangen dan ook graag signalen mocht het zich voordoen dat zorgverzekeraars de zorgplicht en/of de voorwaarden van het zorginkoopproces niet naleven.

Als laatste willen wij u meegeven dat wij regelmatig contact hebben met uw branche- en beroepsorganisaties over ontwikkelingen of zorgen die binnen uw sector spelen. Zij zitten bij ons aan tafel bij gesprekken over belangrijke ontwikkelingen. Het is daarom ook raadzaa bij hen navraag te doen wat er speelt in de sector of uw zorgen bij hen te adresseren.

Wij vertrouwen erop u hierbij voldoende te hebben geinformeerd. Mocht u hierover nog vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met mevrouw Voncken of de heer Vahl. Contactgegevens vindt u bovenaan deze brief.

Aan:
De Raad van Bestuur van de Nederlandse Zorgautoriteit
T.a.v. Marjan Kaljouw

Betreft: inkoop farmacie door zorgverzekeraars
KZA nr.: 04122929

Zoetermeer, 14 december 2020

Geachte mevrouw Kaljouw,  

De Kring Zoetermeerse Apotheken wil haar grote teleurstelling uitspreken over het feit dat kennelijk geen enkel signaal van onvrede vanuit apothekers, andere hulpverleners en ook patiënten  over het inkoopbeleid van zorgverzekeraars m.b.t. de openbare farmacie enig effect heeft. Als bijlage bij deze brief zenden wij u onze correspondentie met het Ministerie en met VGZ en een zeer breed door apothekers gedragen petitie. Brieven en acties die tot nu toe niks hebben uitgehaald. 

Het roept bij ons het beeld op van een tanker die koers gezet heeft richting afbraak van de openbare apotheek en die zich door niets of niemand van die koers laat af bewegen.

Daarom schrijven wij u aan als marktmeester. Wij hopen dat u een marktmeester wilt zijn die zich goed laat informeren door belangen van patiënten bij goede farmaceutische zorg die regionaal ingebed is en optimaal samenhangt met de zorg van huisartsen, ziekenhuizen en andere zorgaanbieders.

Wij noemen drie van onze vele grieven:

1. Hulpmiddelen die van zorgverzekeraars niet meer bij de apotheek ingekocht mogen worden.
2. Het aanmoedigen door zorgverzekeraars van patiënten om hun geneesmiddelen niet via de vertrouwde apotheek in de wijk, maar online te verkrijgen. 
3. Het weren van partijen, die de belangen van apothekers behartigen, van de onderhandelingstafel over het basiscontract. 

Wij zien met name in het inkoopbeleid van de twee grote zorgverzekeraars, VGZ en Zilveren Kruis, geen enkele waardering voor de rol van openbare apotheken en de prestaties van ons apotheekpersoneel om dag in dag uit een kwalitatief hoogstaande, veilige en doelmatige geneesmiddelenvoorziening aan onze patiënten te bieden. Wij zien hun beleid echt als afbraakbeleid van de openbare apotheek. Wij zien ook dat andere zorgverzekeraars, CZ en Menzis en kleinere zorgverzekeraars daar tegenwicht tegen proberen te bieden en meer waarde hechten aan regionale samenhang. Maar wij zien ook de werking van het systeem dat zorgverzekeraars haast dwingt om de op korte termijn goedkoopste oplossing van de concurrerende zorgverzekeraar te volgen. Zo wordt door zogenaamd goedkoop en efficiënt landelijk inkopen de waarde van je patiënten kennen, de waarde van goede samenwerking in de wijk, de waarde van regionale samenhang en de waarde van kleinschaligheid en fijnmazige distributie vermalen door de molens van het systeem van de zorginkoop door met elkaar concurrerende zorgverzekeraars. Zo wordt goedkoop naar onze overtuiging op langere termijn duurkoop.  

Wij hopen dat u als marktmeester dit signaal van ons op waarde zult willen schatten. Er is echt iets aan de hand dat niet goed gaat, en dat ingrijpen vereist. Ingrijpen van Zorgverzekeraars Nederland, van de NZa, van de minister of van het parlement. Wij begrijpen dat één brief van ons u daar niet toe zal brengen, maar we zijn ervan overtuigd dat onze brief in de kern gedeeld wordt door de volledige beroepsgroep, door huisartsen met wie wij dagelijks goed samenwerken en door grote groepen van onze patiënten. En daarom bepleiten we bij u dat u onderzoek start naar het functioneren van de markt in onze sector. Er is in onze ogen geen marktmechanisme dat zorgverzekeraars corrigeert op hun inkoopbeleid. Er is te afstandelijk en lijdzaam toezicht, er is feitelijk geen democratische controle, het ministerie houdt zich afzijdig en de afstand tot regering en parlement is te groot. Er is al in geen jaren een bestuurlijk overleg met de partijen uit de markt bij VWS geweest, er zijn geen bestuurlijke hoofdlijnakkoorden of andere afspraken met ambities over medicatieveiligheid. Er is geen visiestuk waarin de verwachting wordt uitgesproken  wat openbare apothekers aan resultaten kunnen, moeten en vooral willen waarmaken. Er is dus geen enkele houvast in de markt, geen kaders en geen gezamenlijk vertrekpunt. En apothekers zijn te matig georganiseerd of te verdeeld om voldoende tegenmacht te organiseren. 

Mevrouw Kaljouw, wij hopen dat uw NZa een marktmeester wil zijn die zich laat inspireren door de dichtregel van Lucebert “Alles van waarde is weerloos, wordt van aanraakbaarheid rijk en aan alles gelijk“. Wij hopen dat u in staat zult zijn de afbraak van alles wat van openbare apotheken van waarde is een halt toe te roepen.

Wij zien uit naar uw reactie.

Met vriendelijke groet,
voor de Kring Zoetermeerse Apotheken

 

Joost van der Linde, apotheker Apotheek Rokkeveen-Oost, voorzitter KZA
Sherida Sumter, apotheker Buytenwegh Apotheek, secretaris KZA
Claudia Blokland, apotheker Apotheek De Watertoren, penningmeester KZA
Masja Heijmen en Martine Uiterwijk Winkel, apothekers Apotheek De Watertoren,
Dirk Eijlers en Renée Peeters, apothekers Apotheek Rokkeveen-Oost
Pieter Sipkes, apotheker Apotheek Seghwaert
Angel Sellier, apotheker Apotheek Middelwaard
Hidde Siderius, apotheker Apotheek De Leyens
Coen Verweij, Laurens Biesma en Nimet Yildirim, apothekers Apotheek Oosterheem
Fred Korver, apotheker Apotheek Meerzicht
Monique ten Have, apotheker Wilderink Apotheek
Catalijne Keijer en Marrit Sinnema, apothekers Apotheek Noordhove

In afschrift aan:
De Minister voor Volksgezondheid
De Vaste Kamercommissie voor Volksgezondheid
Het bestuur van de KNMP

Aan:
Ministerie van volksgezondheid, Welzijn en Sport
T.a.v. de Minister voor Medische Zorg, de heer B.J. Bruins

Betreft: inkoop farmacie door zorgverzekeraars
KZA nr.: 102019/0154/AAL

Zoetermeer, 10 september 2019

Geachte heer Bruins,  

In de vergadering van de Kring Zoetermeerse Apotheken is op maandag 9 september jl. gesproken over uw reactie van 7 juni 2019 op onze brief van 18 december 2018 in aansluiting op het overleg dat met uw medewerkers is gevoerd op 25 maart jl.

De verwachtingen van Zoetermeerse apothekers over uw mogelijkheden en bereidheid een vuist te maken tegen de ondoorzichtigheid, irrationaliteit en soms ook onredelijkheid van de inkoop van farmacie door zorgverzekeraars waren door uw medewerkers al behoorlijk getemperd. De deemoedige aanduiding van het Ministerie van VWS door één van uw medewerkers als “de theeschenkers van het zorgstelsel” was daar een sprekend voorbeeld van.

Niettemin zijn we zeer teleurgesteld over uw reactie. Het is fijn te vernemen dat u een aantal grieven in onze brief herkent en daar ook actie op neemt, maar voor belangrijke hoofdpunten in onze brief legt u de bal terug naar het overleg tussen de ketens of collectieven van apotheken en de zorgverzekeraars. Maar de strekking van onze brief was nu juist: daar ligt die bal al jaren, maar we komen niet uit het moeras.

Onze grote zorgen over de arbeidsmarkt en onze wens voor een meer op zorg dan op distributie gerichte bekostiging adresseert u helemaal niet. Terwijl dit laatste toch echt iets is wat alleen uw ministerie in gang kan zetten.

Wij hoopten met onze brief te bereiken dat u de urgentie van de problemen in de farmacie zwaarder zou voelen en dat u tot een actievere bemoeienis zou willen besluiten. Wij willen die hoop niet opgeven, maar er is kennelijk meer nodig dan een petitie die door 3.428 mensen, waaronder 684 apothekers en 1.191 apotheekmedewerkers, is medeondertekend en een website www.steunuwapotheek.nl vol schrijnende verhalen van wat zich in de apotheken afspeelt. Dat betreuren we.

Wat wij graag willen zien, is een Minister die zijn ministerie niet als de theeschenker ziet van het zorgstelsel, maar als een ambitieuze systeemverantwoordelijke die bereid is elk feilen van het systeem met orthodoxe en onorthodoxe middelen aan te pakken. Wij denken echt dat bij de inkoop van farmacie, en misschien geldt hetzelfde voor andere onderdelen van de (eerstelijns)zorg, zoals fysiotherapie, sprake is van systeemfalen. Het systeem bevat onvoldoende prikkels om kosten te maken die op langere termijn een sector gezond houden en heeft onvoldoende oplossend vermogen voor de veenbranden die worden. Van zorgverzekeraars mag misschien meer verwacht worden dan ze doen, maar feit is dat het systeem hen vooral dwingt om geen hogere kosten te maken dan hun concurrent-verzekeraar. Het systeem van hun onderlinge concurrentie nodigt totaal niet uit tot afstemming en overleg over kwaliteit en samenhang. Daarom hadden wij ons tot u en niet tot de zorgverzekeraars gericht. Omdat we van u verwacht hadden dat u bereid zou zijn ze uit te nodigen en aan te zetten tot verbeteringen en oude voorwaarden te creëren die daarvoor noodzakelijk zijn. Uw brief geeft ons helaas niet het vertrouwen dat we op een actieve en vasthoudende aanpak van uw ministerie mogen rekenen.

Hoe verder?

We zullen onze ketens en collectieven aansporen tot een actievere en van meer urgentie getuigende aanpak van de irrationaliteit en onredelijkheid van de verschillen van inkoopvoorwaarden tussen zorgverzekeraars. We zullen de zorgverzekeraars onze briefwisseling met u aanbieden en hen verzoeken om tot meer afstemming en minder irrationaliteit te komen, en om de onredelijke systematiek van beloning op basis van relatieve meetwaarden te schrappen. We zullen de KNMP en Optima Farma aansporen om onze zorgen op het vlak van de arbeidsmarkt te vertalen in concrete actie.

Maar we beraden ons ook op verdere actie. Staken, de deuren sluiten, patiënten laten afrekenen aan de balie, het zijn acties die we zullen overwegen. Wij geven echt de voorkeur aan goed overleg boven acties waar patiënten last van hebben, maar dat is natuurlijk niet een oneindig houdbare voorkeur. We gaan daarover in overleg met alle mensen die onze oproep aan u hebben gesteund.

Ondertussen hopen wij natuurlijk dat u uw toezegging aan ons gestand doet dat u er belang aan hecht dat zo veel mogelijk verstoringen die het werken voor een apotheekteam onaangenaam maken worden weggenomen. We zullen de KNMP vragen dit verder met u te concretiseren.

Wij zien uit naar uw reactie.

Met vriendelijke groet,
voor de Kring Zoetermeerse Apotheken en de Stichting Georganiseerde eerstelijnszorg Zoetermeer (SGZ)

Miranda Lodewijks-Anning, apotheker Centrum Apotheek, voorzitter KZA
Sherida Sumter, apotheker Buytenwegh Apotheek, secretaris KZA
Claudia Blokland, apotheker Apotheek De Watertoren, penningmeester KZA
Joost van der Linde en Dirk Eijlers, apothekers Apotheek Rokkeveen-Oost
Pieter Sipkes, apotheker Apotheek Seghwaert
Angel Sellier, apotheker Apotheek Middelwaard
Pieter Schulting en Hidde Siderius, apothekers Apotheek De Leyens
Coen Verweij, Laurens Biesma en Nimet Yildirim, apothekers Apotheek Oosterheem
Fred Korver, apotheker Apotheek Meerzicht
Monique ten Have, apotheker Wilderink Apotheek
Catalijne Keijer en Marrit Sinnema, apothekers Apotheek Noordhove
André Louwen, directeur algemeen SGZ
Harry van den Hoeven, directeur zorg SGZ

In afschrift aan: de Vaste Kamercommissie voor Volksgezondheid

Datum: 7 juni 2019
Betreft: uw brief aangaande inkoop farmacie

Geachte heer Louwen,

Eind vorig jaar heeft u mij een brief geschreven waarin u uw onvrede uit over het proces van contractering met zorgverzekeraars. Op 25 maart jl. heeft u hierover gesproken met medewerkers van mijn ministerie. In dat gesprek heeft u samen met drie medeondertekenaars de brief nader toegelicht. Op uw verzoek ontvang u hierbij een schriftelijke reactie op uw brief.
Om te beginnen wil ik mijn waardering uitspreken over het belangrijke werk dat uw apotheekteam doet. Ik besef dat zij in het directe contact met patiënten ook reacties moeten ondergaan wanneer zij aan de balie uitleg geven over bijvoorbeeld het (tijdelijk) niet beschikbaar zijn van een bepaald geneesmiddel.
Ik vind het van belang dat zoveel mogelijk verstoringen worden weggenomen, die het werken voor het apotheekteam onaangenaam maken. Ik kom daar later in deze brief op terug.

Contractering
Uw onvrede over het contracteringsproces is mede ingegeven door uw ervaring dat het een ondoorzichtig proces is. Hierbij is van belang dat de onderhandelingen met de zorgverzekeraars in de farmacie gebeuren via ketens of collectieven en niet met individuele apotheken. Op zich moet dit in de apotheken een goede uitgangspositie geven voor het maken van afspraken met zorgverzekeraars. Ik betreur het dat u desondanks niet tevreden bent met de uitkomsten.
Ik wil niet treden in de privaatrechtelijke onderhandelingen tussen zorgverzekeraars en zorgverlenende organisaties. Uiteraard ben ik wel geïnteresseerd in de wijze waarop de onderhandelingen verlopen en vooral ook in de uitkomst. Want deze uitkomst moet de basis vormen voor duurzame en betaalbare zorg. De geëigende weg bij onenigheid over het contracteringsproces is via de Geschilleninstantie Zorgcontractering. In het gesprek op 25 maart heeft u aangegeven dat zorgverzekeraars zich niet tot deze geschilleninstantie willen wenden. U heeft mij daar ook twee voorbeelden van nagestuurd. Deze signalen neem ik serieus en heb ik ook doorgeleid naar de begeleidingscommissie van de geschilleninstantie, waarin vertegenwoordigers van zorgverzekeraars, eerste- en tweede lijn en vanuit langdurige zorg zitting hebben. Het functioneren van de geschilleninstantie is onlangs geëvalueerd en dat rapport stuur ik binnenkort naar de Tweede kamer.

In algemene zin is in ons zorgstelsel de inkoop door zorgverzekeraars van zorg (contractering) een belangrijk instrument om de kwaliteit van deze zorg te verbeteren en betaalbaarheid te bewaken. Hierbij wordt steeds meer gebruik gemaakt van meerjarige contracten met zorgaanbieders, waaronder apothekers. Niettemin maken verschillende kwaliteitseisen van verzekeraars dat het voor apothekers soms ingewikkeld is om aan de eisen te voldoen. In het kader van het traject ‘Ontregel de zorg’ proberen we daarom met betrokken partijen om zoveel als mogelijk de kwaliteitscriteria op elkaar te laten aansluiten. Het is belangrijk dat veldpartijen daar concrete voorstellen doen voor het verbeteren of versimpelen van deze eisen. Hierbij geldt ook dat zorgverzekeraars een mate van ruimte moeten hebben om eigen accenten te zetten. Overigens zijn binnen de kaders van de Mededingingswet vormen van samenwerking geoorloofd als dit ten goede komt aan de kwaliteit voor de patiënt.

Andere maatregelen
Terugkomend op de verstoringen vind ik het van belang te constateren dat ik een aantal van uw grieven herken en daar ook actie op onderneem.
Zo loopt er een bestuurlijk overleg over ‘Verantwoord Wisselen’. Hierin werken veel partijen samen (KNMP, Patiëntenfederatie, Zorgverzekeraars Nederland, voorschrijvers, etc.) om afspraken te maken zodat er minder gewisseld wordt van medicijnen en dat er verantwoord gewisseld wordt. Een probleem daarbij kan zijn wanneer een bepaald geneesmiddel niet voorradig is. Het baart mij zorgen dat leveringsonderbrekingen toenemen in de ons omringende landen en in Nederland. De meeste maatregelen die we tot nu toe hebben genomen in de Werkgroep Geneesmiddelentekorten zijn gericht om geneesmiddelentekorten op te vangen. Recent heb ik voorgesteld om de geneesmiddelenvoorraad in Nederland wettelijk te vergroten naar bijvoorbeeld vier maanden. Dit is een voorbeeld om tijdelijke tekorten voor een belangrijk deel te overbruggen. Op dit moment ben ik in overleg met betrokken partijen om te bespreken hoe we hier op nationaal niveau invulling aan gaan geven. Het daadwerkelijk ontstaan van tekorten en de problemen in de internationale productieketens is van groot belang. Daarom wil ik samen met mijn collega’s in Europa de kwetsbaarheden in de internationale keten van geneesmiddelenproductie onderzoeken en kijken hoe we deze kwetsbaarheden kunnen ondervangen. Want dat is de enige manier om geneesmiddelentekorten daadwerkelijk te voorkomen.
Tot slot is het goed om de inhoud van uw schrijven ook te delen met apothekersorganisatie KNMP en de beroepsvereniging van apothekersassistenten Optima Farma. Beide organisaties ondersteunen en behartigen de belangen van zowel het apotheekteam als de farmacie.

Hoogachtend,

de minister voor Medische Zorg en Sport,

Bruno Bruins.